جوملا چیست؟ به درد طراحی چه نوع سایتی می‌خورد؟

تکنولوژی آن‌قدر پیشرفت کرده و اینترنت آن‌قدر سریع رشد کرده که دیگر راه‌اندازی مغازه و حجره، مثل قدیم‌ها پر از دردسر و هزینه نیست. الان به کمک ابزارهای مختلف، از جمله سیستم‌های مدیریت محتوا، می‌توانید در چند روز، مغازه یا ویترین آنلاین خودتان را داشته باشید. یکی از این سیستم‌ها که به درد راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی می‌خورد، جوملا (Joomla) است.

در مقاله امروز ایران‌سرور می‌خواهیم راجع به تمام جنبه‌های جوملا (Joomla) صحبت می‌کنیم؛ اما قبل از آن باید با مفهوم سیستم مدیریت محتوا یا همان CMS آشنا شوید.

جوملا (Joomla) چیست؟

خیلی‌ها فکر می‌کنند ساختن سایت برابر است با شکاندن شاخ غول! البته این تصور خیلی هم غلط نیست و طراحی و ساخت سایت، دانش زیادی می‌طلبد؛ اما با استفاده از سیستم‌های مدیریت محتوا، با داشتن حداقل اطلاعات، کمی آزمون و خطا و البته مطالعه و یادگیری برخی از مفاهیم پایه، ساختن سایت کار خیلی سختی هم نیست!

 جوملا یک سیستم مدیریت محتوا (CMS) متن‌باز (Open Source) است که با استفاده از آن به راحتی می‌توان سایت‌های زیبا و البته کارآمد طراحی کرد.  جوملا این امکان را فراهم کرده است که افراد با داشتن حداقل دانش لازم، سایت دلخواه خود را تنها با چند کلیک ساده طراحی کنند و کسب‌و‌کار خود را در معرض دید دیگران قرار دهند.

جوملا با استفاده از زبان برنامه‌نویسی php نوشته شده است و از برنامه‌نویسی شیء‌گرا (OOP) استفاده می‌کند. پایگاه داده‌ای که جوملا از آن بهره می‌برد، mySQL است.

با استناد به مقاله‌ای با عنوان Joomla Vs. WordPress در سایت Kinsta، سه درصد از تمام سایت‌های دنیا از این CMS استفاده می‌کنند و سهم جوملا از بازار سیستم‌های مدیریت محتوا ۵.۴ درصد است.

بیایید کمی هم راجع به آغاز کار جوملا صحبت کنیم!

جوملا چگونه متولد شد؟

جوملا در سال ۲۰۰۵ معرفی شد و در رقابت با غول دنیای CMSها، یعنی WordPress جایگاه دوم سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) را به خودش اختصاص داده است. جوملا همیشه سعی داشته تا توسعه‌ ابزارهایش و بهبود کارایی آن‌ها را در الویت قرار دهد؛ پس خیلی عجیب نیست که هزاران افزونه‌ کاربردی و قالب‌های آماده‌ منتشر کرده باشد و مورد استقبال برنامه‌نویس‌ها هم قرار گرفته باشد.

درضمن باید بدانید که این سیستم ریشه‌های غیر سازمانی دارد و مورد حمایت داوطلبانی است که با اقدامات‌شان، موجب گسترش و رشد جوملا می‌شوند.

با قابلیت‌های جوملا آشنا شوید

وقتی قصد انتخاب یک سیستم مدیریت محتوا از میان تمام گزینه‌های موجود را داشته باشید، باید از خصوصیات هرکدام آگاهی کامل کسب کنید. در این قسمت به برخی از مهم‌ترین قابلیت‌های Joomla می‌پردازیم تا به تصمیم‌گیری‌تان کمکی کرده باشیم.

رایگان بودن

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سیستم مدیریت محتوای Joomla رایگان بودن آن است. مگر وقتی که بخواهید از افزونه‌های پولی استفاده کنید که در این‌صورت باید دست‌به‌جیب شوید. پس دقت کنید که منظور از رایگان بودن این است که می‌توانید بدون هیچ هزینه‌ای این سیستم مدیریت محتوا را دانلود و از آن استفاده کنید؛ اما توسعه و استفاده از ابزارهای مختلف برای داشتن یک فروشگاه اینترنتی خوب، نیازمند پرداخت هزینه است.

اگر قصد استفاده از این CMS را دارید، به وب‌سایت رسمی جوملا با آدرس Joomla.org یا Joomlafarsi.com مراجعه و آخرین نسخه آن را بدون هیچ دردسری دریافت کنید. همچنین با مراجعه به بخش دانلودها در وب‌سایت ایران سرور، می‌توانید آخرین نسخه CMSها و افزونه‌های‌شان را به آسانی دانلود کنید.

پشتیبانی از زبان فارسی

از دیگر قابلیت‌های مفید جوملا، پشتیبانی آن از زبان فارسی است. از آنجایی که Joomla یک سیستم مدیریت محتوای جهانی است، توسعه‌دهندگان آن نیز از همان ابتدا به در دسترس بودن این سیستم برای تمام مردم جهان، توجه خاصی داشته‌اند.

با این اوصاف شما کاربر فارسی‌زبان هم می‌توانید با زبان مادری‌تان، در این CMS سایت بسازید. بد نیست بدانید که تا لحظه نگارش این مقاله، جوملا به بیش از ۶۰ زبان زنده دنیا ترجمه شده است!

ساخت فروشگاه اینترنتی

هدف اولیه از ساخت جوملا، راه‌اندازی فروشگاه‌های اینترنتی بود و همین حالا هم یکی از بهترین CMSها در این زمینه Joomla است! این سیستم مدیریت محتوا با امکانات و افزونه‌های کاربردی که دارد، تمام نیازهای یک فروشگاه اینترنتی را به‌خوبی برطرف می‌کند.

تنوع قالب‌های رایگان

قالب‌ها ابزاری هستند که با کمک آن‌ها می‌توانید ظاهر زیباتری برای وب‌سایت‌تان فراهم کنید. Joomla امکان انتخاب از میان صدها و هزاران قالب رایگان را برایتان فراهم می‌کند. البته باید بگوییم که شمار زیادی از قالب‌های رایگان موجود در اینترنت، به زبان انگلیسی منتشر شده‌اند؛ بنابراین اگر می‌خواهید برای وب‌سایت فارسی‌زبان خود از این قالب‌ها استفاده کنید، باید با ایجاد تغییراتی آن‌ها را راست‌چین کرده و به زبان فارسی درآورید.

اگر می‌خواهید قالبی که انتخاب کرده‌اید، امکانات بیشتری در اختیارتان بگذارد، باید با پرداخت هزینه نسخه پولی آن‌ها را تهیه کنید.

توسعه‌پذیری آسان

سیستم جوملا بر پایه معماری MVC و زبان برنامه‌نویسی PHP درست شده است. یکی از مواردی که بسیاری از افراد را به استفاده از Joomla تشویق می‌کند، بهره‌مندی از همین دو خصوصیت است.

با توجه به این معماری، اگر بخواهید در آینده وب‌سایت خود را توسعه دهید، استفاده از جوملا منطقی به نظر می‌رسد. علاوه بر این با نگاهی بر افزونه‌ها و پلاگین‌های این سیستم مدیریت محتوا، می‌توانید گزینه‌های بسیار قدرتمند و کارآمدی را مشاهده کنید.

در ضمن با توجه به خصوصیات ساختاری این CMS، کاربران می‌توانند از آن‌ به‌عنوان یک نرم‌افزار سازمانی یا حتی وب‌اپلیکیشن استفاده کنند.

امنیت بالا

هیچ‌ مقوله‌ای در دنیای اینترنت ۱۰۰ درصد ایمن نیست و نباید از جوملا هم چنین انتظاری داشته باشید! وقتی صحبت از امنیت باشد، منظور کم‌نقص بودن یک سیستم است و نه بی‌نقص بودن آن! قطعاً جوملا جزو کم‌نقص‌ترین‌ها قرار می‌گیرد.

اگر به دسته امنیت در وبلاگ ما مراجه کنید، مشاهده خواهید کرد که هر ماه گزارشی از آسیب‌پذیری‌های سیستم‌های مدیریت محتوای مختلف از جمله جوملا ارائه می‌کنیم.

بیشتر این تهدیدات یک راه‌حل واحد دارند. آن هم به‌روزرسانی مداوم Joomla است.

موافقید نگاهی به نیمه خالی لیوان هم داشته باشیم؟

محدودیت‌ها و معایب جوملا

در بخش قبلی راجع به قابلیت‌های ذاتاً مثبت جوملا صحبت کردیم، حالا می‌خواهیم برخی از خصوصیات منفی این CMS را به شما معرفی کنیم:

عدم وجود پشتیبانی تخصصی

یکی از بزرگ‌ترین ایرادات جوملا، نبود پشتیبانی تخصصی برای رفع مشکلات احتمالی است. این در حالی است که اصلی‌ترین رقیب جوملا یعنی وردپرس، از پشتیبانی نسبتاً مناسبی برخوردار است؛ اما اگر در استفاده از جوملا به مشکلی برخورد کنید، هیچ کمکی از طرف توسعه‌دهندگان در کار نیست!

برای رفع مشکلات پیش آمده هنگام استفاده از جوملا، تنها می‌توانید از متخصصان این CMS کمک بگیرید که ممکن است نیاز به هزینه‌ای مجزا داشته باشد. جوملا تنها زمانی پشتیبانی تخصصی ارائه می‌کند که از افزونه‌های غیررایگان آن استفاده کنید. بله متاسفانه کمی پولکی است!

رابط کاربری پیچیده

کار با جوملا خیلی راحت نیست، مخصوصاً در قیاس با رقیب اصلی یعنی وردپرس. به همین دلیل اگر اولین باری است که می‌خواهید یک وب‌سایت طراحی و آن را مدیریت کنید، ممکن است با پیچیدگی‌های زیادی مثل نصب قالب، معرفی دامنه و … مواجه شوید.

پس بهتر است قبل از هر کاری، کمی با محیط آن آشنا شوید. در ضمن باید بدانید پیش‌نیاز استفاده از این CMS، داشتن حداقلی از دانش برنامه‌نویسی است.

در کنار تمام این خصوصیات مثبت و منفی جوملا، دلیل مهم دیگری برای استفاده از این CMS شناخته‌شده وجود دارد.

از آنجایی که می‌دانیم مقایسه کردن را دوست دارید، بخش بعدی مربوط به مقایسه جوملا با بزرگ‌ترین رقیبش یعنی وردپرس است.

جوملا یا وردپرس؟ مقایسه در ۴ فاکتور

همان‌طور که گفتیم، جوملا برای ساخت سایت‌های فروشگاهی بسیار مناسب است و وردپرس در این زمینه ضعیف‌تر عمل می‌کند. حالا بیایید چند فاکتور تعیین کننده را بررسی کنیم تا ببینیم در هر مسئله کدام CMS بهتر عمل می‌کند:

۱) بهینه‌سازی برای موتورهای جست‌و‌جو

در بین تمام سیستم‌های مدیریت محتوا، وردپرس در سئو حرف اول را می‌زند. افزونه‌های بسیار کاربردی و خوبی که برای وردپرس طراحی شده‌اند، کار سئوی مطالب را خیلی برای کاربران راحت کرده‌اند. اما خب جوملا هم در سئو بد نیست. شاید ابزارها و قابلیت‌های جوملا به اندازه وردپرس نباشد؛ اما انجام دادن عملیات پایه برای سئوی آن شدنی است.

۲) امنیت

بالاتر هم گفتیم، اینجا هم تکرار می‌کنیم: جوملا از امنیت زیادی برخوردار است. در مقایسه با رقیب دیرینه، یعنی وردپرس، جوملا ایمن‌تر است. تعداد سایت‌هایی که از وردپرس استفاده می‌کنند، بسیار بیشتر از سایت‌هایی هستند که از جوملا استفاده می‌کنند. به همین دلیل وردپرس طعمه جذاب‌تری برای هکرها محسوب می‌شود.

از طرف دیگر، تعداد افزونه‌های وردپرس بسیار بیشتر از افزونه‌های جوملا است. شاید در نگاه اول این یک مزیت محسوب شود، اما از نگاه امنیتی برخی پلاگین‌ها ممکن است بدافزارهایی باشند که توسط هکرها درست شده‌اند تا اطلاعات شما را به سرقت ببرند.

۳) پتانسیل شخصی‌سازی

منظور از شخصی‌سازی، استفاده از قالب‌ها و تم‌های مختلف برای شکل دادن به سایت است. هر دو CMS دست کاربران‌شان را در انتخاب طرح دلخواه باز گذاشته‌اند، اما این کجا و آن کجا؟!

تعداد قالب‌هایی که توسط وردپرس ارائه می‌شود، بسیار بیشتر از تمپلت‌های جوملا است. همچنین قالب‌های وردپرس پشتیبانی بسیار بهتری نسبت به جوملا دارند و طبق نظر کاربران، تجربه کاربری دل‌نشین‌تری توسط قالب‌های وردپرسی رقم می‌خورد.

۴) مدیریت محتوا و پتانسیل‌ها

هم وردپرس و هم جوملا CMSهای پیچیده‌ای هستند!  می‌توان گفت هردوی آن‌ها برای ساخت هرنوع وب‌سایتی مناسب هستند، اما هرکدام در زمینه‌های مشخصی بهتر عمل می‌کنند.

خیلی خلاصه بگوییم، وردپرس برای وبلاگ‌های ساده، سایت‌های شخصی، سایت‌های محتوا محور و مواردی از این دست عالی است. اما وردپرس به خودی خود اصلاً قابل استفاده برای فروشگاه نیست؛ مگر آنکه روی آن افزونه ووکامرس را نصب کنید. تازه با نصب این افزونه هم مشکلاتی مثل کندی سایت و پیچیدگی فرایندها را خواهید داشت.

در نقطه مقابل، جوملا برای ساخت سایت‌های فروشگاهی بهترین CMS به حساب می‌آید. جوملا به‌صورت پیشفرض برای فروشگاه اینترنتی طراحی شده و حتی بدون نصب افزونه هم امکانات پایه مدیریت فروشگاه اینترنتی را در اختیارتان می‌گذارد.

خب، داریم کم‌کم به پایان این مقاله نزدیک می‌شویم و بهتر است برای جمع‌بندی مروری داشته باشیم بر ویژگی‌های مهم و به‌دردبخور جوملا.

جمع‌بندی

در رتبه‌بندی سیستم‌های مدیریت محتوا، جوملا پس از وردپرس در جایگاه دوم قرار دارد؛ اما این لزوماً به این معنا نیست که وردپرس بهتر از جوملا است.

هرکدام از این سیستم‌های مدیریت محتوا، برای سایت‌های به‌خصوصی عملکرد بهتری دارند.  برای ساخت و راه‌اندازی سایت‌های پیچیده مثل یک سایت فروشگاهی، Joomla انتخاب بسیار بهتری نسبت به وردپرس است. 

در انتها از شما دعوت می‌کنیم مقاله پرستاشاپ چیست را مطالعه کنید تا با این CMS هم آشنا شوید. پرستاشاپ هم یکی دیگر از CMS های محبوب برای راه انداختن فروگشاه اینترنتی است.

اگر نظر یا سوالی در رابطه با جوملا دارید، برای ما کامنت بگذارید.